Het voornaamste onderwerp van het gesprek met Jozef en Jules is de landbouw. De interviewer vraagt hen naar precieze benamingen van materialen en onderdelen, maar ook naar de werkwijze van onder andere het bakken van brood en het bewerken van vlas. Ook oude ambachten komen kort aan bod: de wagenmaker, de klompenmaker, de hoefsmid. Op het einde van de opname vertelt Jozef over het spelen met duiven. De opname is spijtig genoeg van slechte kwaliteit, waardoor niet alles duidelijk te verstaan is.

 

0.07 De eerste fiets in het dorp

Jules is fietsenmaker

0.18: de eerste fiets op Oosterzele 

Twee mannen maakten een fiets in hout hoe de fiets eruit zag en waarvan hij was gemaakt: beschrijving de fiets werd door een hond getrokken

1.29: Wie de fiets heeft gemaakt

Hoe de hond heette

2.24: Wagenmaker

Er waren vele wagenmakers vroeger

3.45: Hoe men een houten wiel maakte

4.14: De eg

De eg heeft de vorm van een driehoek

Welke houtsoorten voor welke tuigen werden gebruikt

5.27: Klompen

De eerste klompenmakers

Hoe men klompen maakte: eerst werd het hout gezaagd

6.31: Aardappelen planten

Hoe aardappelen worden geplant:

Grond klaarmaken met de spade

Groeven maken met een houweel

Aardappelen erin doen en toedekken

Bewerkingen als het kruid uitschiet

8.01: De aardappelen worden met een driehaak of een speciale riek gerooid

Sommige boeren hebben een speciale ploeg: een “beer”

Wat men met die ploeg kan doen en hoe men ermee werkt

9.40: De ploeg

De delen van de ploeg en hun functie

Een enkele ploeg verschilt van een dubbele ploeg

Vroeger bestond er een soort voorloper van de ploeg: hoe men daarmee werkte

“Uitzetten” was een zwaar werk

12.28: Pikken

Jozef was nooit goed in pikken

13.33: De zeis en de pik

De zeis en de pik werden “geklopt” met een klopgetij en een hamer

De namen van de houten stelen

14.24: De reep en de kar

Hoe de oogst op de kar werd gespannen

Hier werkte men met één reep

 Andere delen van de kar

15.51: Het paard in de stal

Waar het paard uit eet en wat het eet

16.41: Dorsen met de vlegel

Jozef heeft nog veel met de vlegel gewerkt

Hoe de spreker vlegelde (met een soort vlegelmachine (?))

17.30:- delen van de vlegel

18.22: Delen van de schuur

De schuurwinkel en de tas

Tussen de schuurwinkel en de dorsvloer was er een muurtje

Een schuur maken was een kunst: hoe men dat deed

20.08: Hoe Jules fietsenmaker werd

Tijdens de Eerste Wereldoorlog werd Jules opgeëist door de Duitsers,hij moest werken in een fietsenwerkplaats in Gent

Jules was hoefsmid, na de oorlog is hij met zijn broers fietsen beginnen herstellen, tot 1966 heeft hij dat gedaan

Vroeger waren er weinig fietsenmakers

aanvankelijk moest hij paarden gaan beslaan in Ieper, maar hij is dan toch in Gent terechtgekomen

21.49: De hoefsmid

Een paardensmid kon zijn brood niet verdienen met het beslaan van paarden alleen, hij moest allerlei karweitjes kunnen

22.20: hoe men een paard moest beslaan (klokgelui en de bel op de achtergrond)

als een smid een paard “vernageld” had (de hoef te dicht bij het vlees genageld), betekende dat een blaam voor heel zijn leven

hoefijzers: er waren Franse en Vlaamse modellen (de koekoeksklok op de achtergrond)

24.18:- in de winter had de smid het zwaarste werk: de ijzers moesten dan scherp worden gezet

 

25.18 Een kar met twee paarden

Hoe meerdere paarden aan een kar werden gespannen

 

26.06 Trekkoeien

Jozef werkte vroeger met koeien

Voor een koe was een speciaal gareel nodig

 

26.38 Het gareel

Delen van het gareel

 

26.59: De bassen

Er waren twee bassen

Als de houten bassen te hard waren voor het trekdier, werden ze bekleed

 

28.04: Het land bewerken na het ploegen

Daarvoor gebruikte men de rol en de eg

 

28.39: Brood bakken

Jozef had een huishouden van twaalf kinderen, en hij bakte het brood

Eerst bakte hij een oven vol wit brood, en daarna bruin brood

Het verschil tussen het wit brood en het bruin brood

 

30.24: De oven stoken met vlaslemen

Houtbussels maken was winterwerk

Hoe men de houtbussels dichtbond: Jules had er een hulpmiddeltje voor

 

32.13: de bussels werden dichtgebonden met ‘gebrande draad’

 

32.39: Een oven maken

Een oven metsen: nu met bakstenen, vroeger met zelfgemaakte stenen van leem en stro

Hoe men de oven maakte

Soms zakte een oven in elkaar

 

34.18: Vlas bewerken

De bewerkingen waren afhankelijk van de bestemming van het vlas

De spreker heeft nog zelf vlas geteeld: beschrijving

 

35.36: het vlas werd gebroken in een soort machine met twee rollen

 

36.38 ze gingen met het klaargemaakte vlas naar de markt

Vlas(bewerking) was sterk afhankelijk van het weer

 

37.48: nu wordt alles met machines gedaan: de daguurlonen zouden anders onbetaalbaar zijn

 Vlas repen

 Lemen (vlasafval na het zwingelen) werden uitgestrooid bij mensen die pas  getrouwd waren: het was een echte vuiligheid, het was eigenlijk verboden, nu wordt dat niet meer gedaan

 

41.22: Spelen met de duiven

Jozef speelde met de duiven

Hoe het werkte: beschrijving van het lopen met de duiven en de reglementen

Een frank in de pot steken: dat was veel geld

 

44.26: Er liepen vroeger veel mensen met de duiven

Er waren toen niet meer duivenmelkers dan nu

 

45.06: De prijzen en de evolutie daarin

Jozef heeft een keer de eerste prijs gehad: 20 frank

 

46.03: De eerste zondag van mei was het koers: altijd dezelfde duiven deden mee

Jozef speelde met de duiven om drinkgeld te verdienen

 

47.17: Een geldspel zonder bedrog bestaan niet

 

47.31: Boogschieten

Als kind heeft Jozef nog aan boogschieten gedaan, maar niet zo vaak

Vroeger waren er doelschietingen: beschrijving van het doel

 

48.30: Einde (afgebroken)

 

 Verzameling dialectbanden van de sectie Nederlandse Taalkunde (Universiteit Gent). Volledige verzameling op www.dialectloket.be