De grootste inwoners, reuzen in het Land van Rode
Reuzen wekken de bewondering van groot en klein. Al sinds de Middeleeuwen maakte men grote poppen om gestalte te geven aan helden, goden of andere bijzondere figuren. Reuzen weerspiegelen, net als andere vormen van cultureel erfgoed, de identiteit van een gemeenschap, wijk, dorp of vereniging. Ook in het Land Van Rode kan dit uniek stukje erfgoed heel wat mensen bekoren.
In de gemeenten Melle, Merelbeke, Oosterzele en Sint-Lievens-Houtem (en deelgemeenten) bestaan nog 20 ‘actieve’ reuzen. Ze gaan nog minimaal een keer per jaar uit in de eigen gemeenten om kermissen te openen, feesten en processies op te luisteren of om speciale gelegenheden bij te wonen. In Munte komen alle reuzen elk jaar in mei samen tijdens het Munte-meifeest, een grote reuzenontmoeting in het Land van Rode.
Meestal stellen reuzen een man, een vrouw of een kind voor maar soms beeldt de reus een (fabel)dier uit. Een reus kan ook een populaire dorpsfiguur zijn. Mapoe en Ruud van Melle bijvoorbeeld zijn gebaseerd op de beroemde Melse inwoners Maria Poelman (°1921-+1998) en Marcel Neveians (°1922-+1993). Maria baatte jarenlang café Sportpaleis uit en stond bekend als iemand die mensen graag deed lachen. Marcel was vooral gekend omwille van zijn grote mond: de ‘schrik’ van de buurt maar met een gouden hart.
In Scheldewindeke, deelgemeente van Oosterzele werd een reus gebouwd die verwijst naar de bijnaam van de Windekenaars: de groenbuikreus. Volgens het organisatiecomité gaat het verhaal van de groenbuiken terug naar de tijd toen het Marktplein nog een grasveld was en de inwoners er kwamen zonnen. De pastoor vond dit ongepast en trok ze aan hun benen van het grasveld: vandaar dat hun buiken groen werden.
De betekenis van een reus kan verschuiven na verloop van tijd. Zo was reus Bacchus uit Sint-Lievens-Houtem tijdens zijn eerste optreden in 1969 de personificatie van het beroep van de bakker. Hij ging in het wit gekleed met twee zakken meel onder de arm wat verwijst naar de bakkersoutfit. Zijn vrouw Bacchante droeg een bloes met rok, de kledij van een volksvrouw, de echtgenote van de bakker.
De oorspronkelijke betekenis van de Houtemse reus was dus niet die van de god van wijn en bier, zoals vandaag.
In 2012 startte de erfgoedcel met een educatief project rond de reuzen in vier lagere scholen van het Land van Rode. Mondje Wollaert van Merelbeke, berenreus Maarten van Vlierzele, de Groenbuikreus van Scheldewindeke en de Melse reuzen Ruut, Mapoe en Odette zochten naar nieuwe vriendjes. De klassen en de reuzen werden pennenvrienden. De reuzen schreven maandelijks naar de school en de kinderen kregen hierbij allerlei opdrachten, zoals een reuzenlied maken, een stripverhaal over de reus in elkaar steken en kleine reusjes knutselen. Op het einde van het project kwam de grote vriend langs op de school.
Geniet van een collectie over de reuzen van het Land van Rode, met beelden van vroeger en nu, want het reuzenerfgoed is nog springlevend!