Algemene info

Het verhaal van onze respondent is wat typisch voor die tijd (eerste helft 21ste eeuw). Kinderen maakten nauwelijks de lagere school af en gingen dan aan ’t werk. De creatiefste onder hen leerden een ambacht. Zo werd onze jnformant klompenmaker.

Inhoud

00.00 Kinderjaren

De respondent geboren in 1890 – Gezin van 9 kinderen.In die tijd was het loon van vader de enige bron van inkomen voor een gezin, van kindergeld was er nog geen sprake. De respondent rende als kind, na school.naar huis om toch zeker een boterham te hebben. Maar toch ook vele goede herinneringen aan kindertijd. Hij vertelt enkele grappige anekdotes. Reeds op 11 jarige leeftijd stopte hij met school. Hij moest met z’n vader, de hele zomer gaan werken in steenbakkerij in Frankrijk. Het jaar er na werkte hij met zijn broer in Brussel – Tafels maken. ’s Winters leerde de respondent kloefen (kloppers, klompen) maken.

 05.50 Klompenmaker vanaf 1914

1914: Begin wereldoorlog I en de respondent startte zelfstandig als klompenmaker samen met zijn 2 broers die hij het metier had aangeleerd. Per week maakten ze 39 paar klompen voor de Duitse bezetters. Anekdote: samen met zijn broers werd een varken gekweekt voor eigen gebruik, wat door de Duitsers verboden was. Ze werden echter verraden door hun eigen burgemeester, waarop ze uiteraard niet meer stemden bij de volgende verkiezingen.

10.40 Modernisering vanaf 1939

De respondent maakt een sprong naar 1939. Hij investeerde in machines om sneller en minder arbeidsintensief klompen te maken. Zijn zuster, weduwe geworden, kwam terug naar het ouderlijke huis met haar 2 kinderen en hielp haar broer bij z’n werk. Rond 1945 raakten de machines versleten en begon de respondent het kalmer aan te doen. Hij hielp naast z’n werk z’n zus bij de opvoeding van haar kinderen (en later hun kinderen en daarvoor zorgde hij als oudste kind voor zijn eigen broers en zussen) en speelde in zijn vrije tijd met de duiven. Zelf was hij niet meer aan trouwen toegekomen. Hij blikt gelukkig en tevreden terug op zijn leven.

15.55 “Kloppers” maken

De respondent vertelt en licht het proces toe van het klompen maken: bomen kopen, schijven (bollen) zagen, de bollen kloven, vervolgens de bollen kappen en snijden (waarvoor verschillende soorten messen nodig), dan vastpinnen van de klompen en afwerken (modelleren). Het handmatig maken was lastig en moeilijk. Je moest het model en zijn afmetingen van de klomp in je “hoofd” hebben. Later met de machine kon je de klompen beter en mooier afwerken.

19.15 Duiven en Toneel

De respondent begon al vanaf zijn 12 jaar met de duiven te spelen. Ook speelde hij 20 jaar amateurtoneel. Zijn favoriete rol was “ Smetje” . Iemand die zij ziel aan de duivel verkocht.

Verzameling dialectbanden van de sectie Nederlandse Taalkunde (Universiteit Gent). Volledige verzameling op www.dialectloket.be.